Biuletyn
Dla członków i kandydatów
Biuletyn nr 20
Migracje - zjawiska grupowo - analityczne.
Czerwiec 2022
Artykuły tematyczne
- Vamik Volkan - Uchodźcy jako Inni: tożsamość Dużej Grupy, terroryzm i psychologia granic. Tłumaczenie i opracowanie Weronika Rybak.
- Riccardo Lombardi - Koronawirus, dystans społeczny i ciało w perspektywie psychoanalitycznej, tłumaczenie i opracowanie: Małgorzata Rutkowska.
- Anna Jastrzębska - O wartości symbolizacji w psychoterapii.
Praktyka kliniczna
- Anna Zajdel - Przeniesienie mimetyczne i symbiotyczny aspekt settingu w praktyce klinicznej,
- Karolina Mobbs - Rozszczepienie ego jako obrona przed separacja w kontekście psychoanalitycznej pracy z parami.
Wywiad z analitykiem
- Ewelina Wysocka - Rozmowa z Katarzyną Sztop-Rutkowską: O powstawaniu grupy granica i trudnościach w pomaganiu „Innym” wbrew narracji politycznej,
- Ewelina Wysocka - Wywiad z Izabelą Słoniewską: Wspomnienie i refleksje psycholożki podczas pracy w trakcie polskiego kontyngentu wojskowego w Afganistanie.
Szerszy kontekst
- Izabela Sawicka - Relacja nt. swobodnie płynącej dyskusji na forum EGATIN,
- Agnieszka Zemło - Średnia grupa 2022.
Doświadczenia
- Izabela Trybus - Świat za zasłoną milczenia - w poszukiwaniu języka do opisu traumy na pograniczu polsko – białoruskim.
Dominika Nikiel - Przegląd artykułów Group Analysis 2021, vol. 54 (4).
Monika Janicka - Aktualności
Filmokrąg
Piotr Strus - A House Is Not A Home.
Redaktor naczelna Biuletynu: Tania Nikiel.
Zespół redakcyjny: Monika Janicka, Karolina Mobbs, Piotr Strus, Ewelina Wysocka.
Od Redakcji
Odżył lęk przed śmiercią, tym razem niepowodowany niewidzialnym przeciwnikiem – wirusem (choć jego cień jest wciąż obecny), ale przed wojną – przemocą, głodem, tułaczką. Staliśmy się świadkami aktywnie przeżywającymi dziejące się obok dramaty. Życie nie jest jednoznaczne, czarno-białe, a mimo to dogoniła nas sytuacja, w której każdy z nas, choćby i po cichu, został zmuszony do opowiedzenia się „za lub przeciw”.
Niektórzy z nas pomagają uchodźcom (już nie emigrantom) w taki czy inny sposób, ci aktywnie pomagający mierzą się ze swoimi traumami i wyczerpaniem, wiele ośrodków i instytutów analitycznych i psychoterapeutycznych także włączyło się w pomoc prześladowanym. A jednocześnie żyjemy własnym życiem próbując dalej cieszyć się jego urokami.
W domu mam książkę Marka Edelmana pt. „I była miłość w getcie”, dostałam ją kiedyś od dziadka, który przeżył wojnę. Tak, miłość potrafi rozkwitnąć nawet, a być może zwłaszcza tam gdzie jest najbardziej potrzebna mimo niepogody. Miłość między kochankami, między przyjaciółmi, między rodzicem a dzieckiem. Miłość, która daje, koi, leczy, odnawia, reparuje. I wybacza.Wojna na Ukrainie sprawiła, że u niektórych odżyły dawne traumy między Polakami a Ukraińcami, odżyły nieprzepracowany ból, tłumiona agresja. W dzieciństwie czy młodości nigdy mnie historia jako nauka nie fascynowała – choć mam dobrą pamięć do dat, nie byłam w stanie zrozumieć tego, że ludzie nie wyciągają wniosków z minionych wydarzeń i jak to mówią – historia kołem się toczy. Psychoanaliza rzuca pewne światło na owe procesy, analiza grupowa tym bardziej, a jednak.
Mimo otrzymania i przeredagowania już wszystkich tekstów, wiele czasu zajęło mi w tym roku myślenie o tym co mam napisać we wstępie. Nie jest to główny powód wydania numeru z opóźnieniem, ale jest jednym z nich. Moje myśli nakreśliły trzy punkty wokół głównego tematu.
Pierwszy z nich to kwestia tożsamości narodowej. Drugi to powrót do czasów ucieczki Freuda i Foulkesa przed wojną, a trzeci został zapożyczony od uczestnika tegorocznej konferencji Rasztowskiej.Tożsamość – ta zbudowana na błędnych założeniach i ta dopiero konstytuująca się – zawsze będą ze sobą w konflikcie. Łączy się to z pojęciem granic – tak istotnym w naszej pracy. Ośmielę się napisać, że w ostatnich latach mocno zakwestionowanym – zarówno poprzez przejście do terapii online, jak i w znaczeniu polityczno-społecznym.
Przejeżdżając kilka granic w ciągu ostatniego roku byłam zdziwiona intensywną kontrolą bagażu na przejściach granicznych, prawie jak za dawnych czasów. Ponownie należałoby zastanowić się nad ich znaczeniem – kiedy i co chronią, łączą, dają bezpieczeństwo i umożliwiają pracę, a kiedy dzielą i niszczą, stają się wyrazem bezdusznej urzędniczej propagandy.
Gdy próbuję dotknąć czasów początku psychoanalizy i analizy grupowej, wyraźne staje się, że zarówno Freud (od 1938r.) jak i Foulkes (po objęciu władzy przez Hitlera w 1933r.) w pewnym momencie swojego życia stali się uchodźcami, a trauma wpisała się w historię analizy. Nawet nie wiem ilu z naszych kolegów za wschodnią granicą zostało tam, a ilu przyjechało tu, ilu z nich walczy na froncie, a ilu łączy się z nimi duchem, postawą. Ilu nie przeżyło.
Punkt trzeci zapożyczam, jak już wspomniałam, od anonimowego uczestnika ostatniej konferencji, niestety nie znam jego imienia, a mianowicie nawiązując do współczesnej sytuacji politycznej wspomniał on o dwóch rodzajach ucieczki opisanych przez Starożytnych, mogących jakoś pomóc nam, Europejczykom, zrozumieć to co dzieje się obecnie: o podróży Odyseusza w dziełach Homera i ucieczce przed Wezuwiuszem (pisał o tym m.in. Pliniusz Młodszy). Czasami człowiek staje w epicentrum ogromnego kryzysu, a poziom stresu jaki musi znieść determinuje go do podjęcia jednej z dwóch, często dość instynktownych decyzji: walki lub ucieczki. A czasami musi walczyć w imię wyższych wartości.W tegorocznym wydaniu Biuletynu zabrakło kilku rubryk. Wydaje się, że jest to taki milczący i być może nie do końca uświadomiony sprzeciw wobec wojny, pisemna forma „milczenia” na skutek ataku na granice.
Mimo trudności, z którymi borykaliśmy się przygotowując ten numer Biuletynu, Czytelnicy znajdą w nim aż cztery artykuły teoretyczne i dwa kliniczne; dwa wywiady z praktykami, w tym jeden dotyczący doświadczenia na wojnie, a drugi na granicy; relacje z EGATINu i Średniej Grupy; Aktualności i tłumaczenie numeru Group Analysis powstałego w odpowiedzi na 44th Annual Foulkes Lecture 2021, a także esej na temat bardzo aktualnych filmów, kończący ten numer. Ze zrozumiałych względów zrezygnowaliśmy z rubryki Uśmiech Numeru – nie było nam mimo wszystko do śmiechu.
Mimo trudności, z którymi borykaliśmy się przygotowując ten numer Biuletynu, Czytelnicy znajdą w nim aż cztery artykuły teoretyczne i dwa kliniczne; dwa wywiady z praktykami, w tym jeden dotyczący doświadczenia na wojnie, a drugi na granicy; relacje z EGATINu i Średniej Grupy; Aktualności i tłumaczenie numeru Group Analysis powstałego w odpowiedzi na 44th Annual Foulkes Lecture 2021, a także esej na temat bardzo aktualnych filmów, kończący ten numer. Ze zrozumiałych względów zrezygnowaliśmy z rubryki Uśmiech Numeru – nie było nam mimo wszystko do śmiechu.
W tym roku wszystkim Autorom i tłumaczom tekstów należą się szczególne wyrazy podziękowania – bo znaleźli czas, siły i na swój sposób pozwalają nam rzeczywistość oswajać. A Czytelników zapraszamy do lektury.
W imieniu Zespołu Redakcyjnego:
Tania Nikiel, Redaktor Naczelna
Tania Nikiel, Redaktor Naczelna